هوشمندسازی مدارس

قرن21 به سمتی می‌رود که اکثر مشاغل به دانش و مهارتهای رایانه‌اى نیاز خواهند داشت. ورود به این عرصه به نوع جدیدی از آموزش نیاز دارد که با آموزش سنتی کنونی بخصوص آنچه هم اکنون در مدارس ایران در جریان است همخوانی ندارد. مدتی است برخی کشورهای جهان به تاسیس مدارس الکترونیکى یا آنچه در کشور ما مصطلح شده مدارس هوشمند دست زده اند. الگوى اولیه این مدارس از کشور انگلیس گرفته شده است و کشور مالزی یکی از پیشتازان ایجاد این مدارس به شمار می‌رود. با این رویکرد کشور ما هم از سال 1383 طرحی را بصورت پایلوت در چهار مدرسه اجرا کرده است. دانشگاهها هم به نوع دیگری از آموزش تحت عنوان آموزش مجازی متمایل شده‌اند.

در مدارس هوشمند رایانه در نحوه تدریس و ارزشیابی تاثیر می‌گذارد و برنامه‌های درسی را تا حدودی تغییر می‌دهد ولی در عین حال کارکردهای اجتماعی مدارس بر جای خود باقی می‌ماند چون در روابط اجتماعی به دانش‌آموزان یاری می‌رساند.

در این مدارس دانش‌آموزان می‌آموزند انبوهی از اطلاعات را پردازش کنند و از این اطلاعات در جهت یادگیری بیشتر استفاده کنند. دانش‌آموزان حتی می‌توانند با منابع علمی جهان و معلمان و بچه‌های مدارس دیگر ارتباط برقرار کنند.

در مدارس هوشمند معلمان می‌توانند به جای اینکه تلاش کنند خودشان پاسخی براى پرسشهای دانش‌آموزان پیدا کنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسش‌هایشان را در رایانه پیدا کنند و براى بقیه بازگو کنند. البته مدارس هوشمند این کارایى را نیز دارند که به دانش‌آموزان نشان دهند چه اطلاعاتی در وب موثق است تا کودکان و نوجوانان ضمن دریافت اطلاعات درست تحت تاثیر تبلیغات سوء اینترنت هم قرار نگیرند. در نهایت به کارگیری رایانه به معلمان خوش فکر کمک می‌کند به دوره آموزش براساس کتاب محوری و سخنرانی تک‌‌گویانه معلم در کلاس خاتمه دهند و سیستم آموزشى را به شکل سیستم مشارکتی، مبتنی بر آموزش توانایى‌هاى پژوهش، جمع‌بندى، تحلیل و نتیجه‌گیری دانش‌آموزان تبدیل کنند.

مدرسه هوشمند (Smart School    )

مدرسه هوشمند مدرسه‌ای فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن، مبتنی ‌بر فن‌آوری رایانه و شبکه انجام می‌گیرد و محتوای اکثر دروس آن الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن هوشمند است.

در چنین مدرسه‌ای یک دانش‌آموز هوشمند، با صرف وقت بر روی موضوعات به ‌شکل مستمر، منابع و قابلیت‌های اجرایی خود را توسعه و تغییر می‌دهد و این نکته‌ای است که به مسؤولان مدرسه اجازه می‌دهد تا با توجه به تغییرات به‌وجود آمده و افزایش سطح اطلاعات دانش‌آموزان، آن‌ها را برای اخذ اطلاعات جدید آماده نمایند.

ضرورت ایجاد مدرسه ی هوشمند:

           در عبارت چشم انداز مدارس هوشمند ، آینده به گونه ای ترسیم وتصویر می شود که کاربردها وخدمات فناوری اطلاعات وارتباطات در حد بالایی به کار گرفته شده ومدارس فعلی نیز به عنوان مدارس هزاره سوم با بهره گیری از فناوری های نوین توانمند شده باشد. این رو ،باید به مسائل اصلی وضرورت ایجاد مدارس هوشمند اشاره نمود.

·          افزایش سطح سطح یاددهی -یادگیری در مدارس کشور همگام با توسعه فناوری اطلاعات وارتباطات در کشور ودنیا

·          به روز آوری مستمر دانش آموزان درکشور همگام با توسعه علوم در دنیا

·          ایجاد بستر فرآیند یادگیری مستمر دانش آموزان در داخل وخارج از مدرسه

·          تریبت دانش آموزان برای عصر حاضر وآینده

·          تعامل مستمر اولیا ومربیان

·          بهره گیری داز فناوری های نوین در امر یاددهی – یادگیری

اهداف هوشمند سازی مدارس:

·          تربیت نیروی انسانی متفکر و آشنا به فن‌آوری و بهره گیری از فناوری اطلاعات وارتباطات در ارائه روش های نوین وراه حل های مبتنی بر این فناوری

·          رشد همه جانبه دانش‌آموزان (ذهنی ، جسمی ، عاطفی و روانی) وایجاد محیطی پویا وجذاب برای شکوفایی کامل استعداد ها بروز خلاقیتهای فردی وجمعی آنها

·          تدریس علوم ،اصول ، ارزش هاوزبان با بهره گیری از فناوری های نوین

·          فراهم کردن انواع شیوه های جدید آموزشی جهت استعدادهای مختلف ، مبتنی بر بهره گیری از هوش های چندگانه

·          فراهم نمودن محیط یاددهی – یادگیری و استمرار آن در داخل وخارج از مدرسه در چهار حوزه زیر:

1-      برنامه درسی        2- روش تدریس             3- محتوای آموزشی وکمک آموزشی             4- ارزیابی ورتبه بندی

·          ایجاد محیطی مناسب جهت ارزیابی مستمر ومتناسب با استعداد ها وپیشرفت دانش آموزان وارتقاء توانایی‌ها و قابلیت‌های فردی

·          رشد وتوسعه مهارت های ذهنی ،جسمی ،عاطفی ،روانی،ادراکی،اجتماعی و فنی وحرفه ای دانش آموزان

ساختار اجرایی مدارس هوشمند:

در مدارس هوشمند مدبر مدرسه ،معلمان ، دانش آموزان واولیا دانش آموزان باید مهارت های جدیدی را فراگیرند ونقش جدیدی ارائه نمایند شرح وظایف این افرادرا به صورت مختصر بیان می گردد.

شرح وظایف مدیر مدرسه :

·          هدف گذاری وبرنامه ریزی برای هوشمند سازی مدرسه

·          تعیین امکانات وتجهیزات مورد نیاز مدرسه برای هوشمند شدن

·          هماهنگی وتعامل با منطقه برای پیشبرد امور مدرسه ی هوشمند

·          تشویق معلمان مدرسه به مشارکت فعال در هوشمند سازی مدرسه

·          تشویق دانش آموزان واولیاء آنان برای حضور فعال وپیگیری امور مدرسه هوشمند

·          رایزنی برای تجهــیز مدرسه به امکانات وتجهیزات مورد نیاز از منابع مختـلف

·          برنامه ریزی برای برگزاری کلاسهای آموزشی رایانه ای برا ی معلمان وعوامل مرتبط

·          شناسایی مشکلات موجود در مسیر هوشمند سازی مدرسه وبرنامه ریزی وتعامل برای رفع آنها

·          ارتباط با اولیاء دانش آموزان وتعامل با آنها در خصوص امورآاموزشی وتربیتی دانش آموزان به صورت الکترونیکی

شرح وظایف وموارد قابل انتظار ازمعلمان وهنرآموزان (قابل تعمیم به کارگاههای سمعی وبصری )

·         تقویت مهارت های کار با رایانه واینتر نت از طریق مشارکت در کلاس های ضمن خدمت ، استفاده از خود آموزها وتمرین های شخصی

·         شناسایی محتوای الکترونیکی مناسب ومنطبق با طرح وبرنامه درسی وبه کارگیری آنها در فرآیند یاددهی - یادگیری

·         تولید محتوای الکترونیکی مورد نیاز در صورت ضرورت بااستفاده از ابزارهای عمومی

·         شناسایی مهارت های دانش آموزان وتقویت مهارت های کار با رایانه درآنها

·         جستجو ویافتن محتوای الکترونیکی مناسب بر روی شبکه اینترنت

·         تهیه CD های آموزشی ،پاورپنت وPdf     در ارتباط با برنامه درسی

·         نمایش حل تمرینات دانش آموزان وارائه پروزه های درسی آنها

·         برنامه ریزی برای استفاده از محتوای الکترونیکی در برنامه ی درسی

·         طراحی آزمونهای الکترونیکی وسنجش مهارتها وآموخته های دانش آموزان با استفاده از این آزمونها

·         برقراری ارتباط الکترونیکی با معلمان در سایر مدارس برای انتقال تجربیات وتبادل محتوای الکترونیکی

·         ارائه ی خلاقیت در روش تدریس با استفاده از نرم افزارهای کمک آموزشی ومحتوای الکترونیکی مناسب

·         ارتباط مستمر وپایدار الکترونیکی با انش آموزان برای رفع اشکال ،تعمیق یافته ها وهدایت واستمرار فرایند یاددهی – یادگیری به صورت مجازی